“Juf, waar ben is je?” is een boek voor jonge kinderen over ziekte, afscheid en rouw geschreven door juf Inge. Juf Inge is een kleuteronderwijzer in de derde kleuterklas van Vrije Basisschool De Ark in Battel. Zij geeft er al 30 jaar les aan de kleuters en heeft in al die jaren een speciale band opgebouwd met de school en de kinderen. Naast juf in de kleuterklas is ze ook mijn geliefde en vanuit dat standpunt heb ik het boek zien ontstaan en de grote impact gevoeld die het nu al heeft op ons leven. Het boek is er niet zomaar gekomen, maar maakt deel uit van een proces van zingeving en invulling van het leven.

Voor Inge de onherroepelijke diagnose kreeg, was ze al bezig met moeilijk bespreekbare onderwerpen in de klas. In het najaar was er een knutselactiviteit waarbij alle kleuters van haar klas samen met haar een troostpop hebben gemaakt. De troostpop kunnen ze gebruiken om zorgen in te verbergen en ze zo te leren plaatsen. Dit kan helpen in het later bespreekbaar maken van moeilijke onderwerpen met anderen.

Na de eerst diagnose is er een moeilijke tijd gevolgd waarin onzekerheid domineerde. Je hoopt op die momenten op het beste en vreest voor het ergste. Gevoelens namen plots de bovenhand en waren moeilijk te plaatsen en al zeker niet te negeren. Onzekerheid zorgde ervoor dat er weinig toekomstperspectief was. In ons geval leidde dat tot het bespreken van alle opties. Euthanasie was een van die opties. Het bespreken van euthanasie zorgde bizar genoeg voor een zekere rust. Zo weet je wat je partner wil en dat geeft een toekomstperspectief. Het geeft een relatieve rust om te weten wat de ander wil en hoe je ze hierin kan bijstaan. Het is in deze periode van praten over verlies dat bij Inge het idee van een boek voor jonge kinderen is gegroeid.

De tweetal weken tussen de eerste diagnose en bevestiging dat Inge ongeneeslijk ziek was, leken eeuwig te duren. Ondanks dat dit een moeilijke periode was, heeft het ons ook veel gegeven. Er werd en wordt nog altijd openlijk gesproken over de moeilijkste onderwerpen. Negatieve wilsbeschikking, euthanasie, uitvaart, erfenis, psychologische bijstand, ze zijn allemaal besproken en geen onderwerp werd uit de weg gegaan. Dit zijn niet de gemakkelijkste gesprekken, maar hebben er wel mee voor gezorgd dat na de uiteindelijk diagnose snel werk is gemaakt van alle zaken die geregeld kunnen worden m.b.t. het levenseinde. De LEIF-brochure heeft ons een nuttige leidraad. We kregen voldoende ondersteuning aangeboden door het ziekenhuis en onze openstaande vragen werden beantwoord.

Kort na de onherroepelijke diagnose en een plan van palliatieve behandeling zette Inge haar boekidee op papier. Hoe dit gegaan is, is voor mij heel symbolisch. We hadden een weekend aan zee geboekt samen met Warre, het vierjarige petekindje van Inge. We overwogen het weekend af te zeggen door de shock van het droeve nieuws, maar in overleg (of was het overtuiging door) met de oncoloog, Dr. Mertens, zijn we toch op weekend vertrokken. Wat eerst een moeilijk weekend beloofde te worden, werd de geboorte van “Juf, waar ben je?”. Terwijl Warre uitgeteld in bed lag en ik in de zetel, schreef Inge het verhaal dat de basis gevormd heeft voor het boek. Het idee van Inge stond op papier.

Een verhaal op papier zetten is uiteraard maar een eerste stap naar een boek. Die eerste stap, het weekend met Warre en de goede medische ondersteuning hebben Inge terug levensvreugde gegeven. Ze nam daarna zelf de touwtjes in handen. Jan Smets en Eva Hadermann werden gecontacteerd om haar te helpen met het boek. Beiden met hun eigen expertise en druk agenda, maar toch hebben ze niet getwijfeld om mee in het project te stappen. Mijn bijdrage in dit alles is minimaal. Ik heb dit allemaal vanaf de zijlijn zien ontstaan. Wat mij dit wel heeft gegeven is een Inge vol levenslust en daadkracht. Het boek heeft ervoor gezorgd dat ze, ondanks het ziek zijn, een steun voor anderen kan en wil zijn. Door zo in het leven te staan, hebben wij de kans voluit te leven en te dromen.

Bij het schrijven van deze tekst zijn we vijf maanden verder en is de levenslust bij ons nog altijd aanwezig. Ik sta niet meer aan de zijlijn, maar zit midden in het project van het boek. Niet alle dagen zijn fantastisch, maar dat is in “normale” omstandigheden ook niet zo. De dromen zijn er, de levenslust is er en die laatste geeft de energie om naar de dromen toe te werken.
Het project geeft ook mij kansen om nieuwe vaardigheden en nieuwe dromen te ontwikkelen, kortom: te groeien als mens. Daar ben ik Inge heel dankbaar voor.